De dagelijkse mondverzorging van kwetsbare en zorgafhankelijke mensen krijgt vandaag de dag nog steeds niet overal de aandacht die het behoort te krijgen. Adequate mondverzorging is voor iedereen van essentieel belang, maar juist voor kwetsbare en zorgafhankelijke mensen is het van nog groter belang. Te weinig aandacht voor de mondverzorging zorgt voor slechte mondgezondheid, waardoor de vaak toch al zwakkere gezondheid nog meer in het gedrang komt. Wat kunnen we (nog meer) doen om de mondgezondheid, te verbeteren?

Het belang van goede mondzorg

De mond is de spiegel van de gezondheid. Goede mondzorg is van essentieel belang voor de algehele gezondheid. Kwetsbare en zorgafhankelijke mensen verdienen daarbij extra aandacht. Juist bij deze mensen is het verlenen van goede zorg namelijk niet altijd even eenvoudig.

Zowel op korte als lange termijn zijn de gevolgen van het uitblijven van goede mondzorg aanzienlijk. Op langere termijn levert een niet-adequate mondverzorging een grotere kans op meer en ernstige gezondheidsproblemen. Als een cliënt langdurig pijn in de mond heeft, heeft dit invloed op het eetgedrag: mensen hebben te weinig kauwvermogen, gaan slechter eten en krijgen niet voldoende voedingsstoffen binnen. Naast het feit dat een slecht verzorgd gebit veel invloed heeft op de gezondheid, lijdt bovendien de waardigheid en kwaliteit van leven van de cliënt hieronder. 

Waarom ontbreekt het in veel gevallen nog aan goede mondverzorging, ondanks de duidelijke richtlijnen die hiervoor ruim vijftien jaar geleden opgesteld zijn?

Wat ligt er ten grondslag aan slechte mondzorg?

De kwaliteit op de werkvloer, het gebrek aan kennis onder zorgprofessionals en gedragsproblematiek bij de cliënt spelen mogelijk een rol als veroorzaker van gebrekkige mondverzorging. Een tekort aan zorgmedewerkers, een gebrek aan tijd en een hoge werkdruk dragen ook bij aan dit probleem.

Onvoldoende doordrongen

Naast het ontbreken van kennis over goede mondzorg onder zorgmedewerkers blijkt dat de zorgprofessionals die bij de zorg voor een cliënt betrokken zijn zoals een arts, logopedist, ergotherapeut, psycholoog of diëtist vaak niet of onvoldoende doordrongen zijn van de (mogelijke) gevolgen van een slechte mondgezondheid. Men staat er vaak niet bij stil dat een slechte mondgezondheid of achterblijvende mondverzorging een oorzaak kan zijn voor een verminderde algehele gezondheid. Bovendien is er niet altijd overleg tussen de verschillende betrokken disciplines als het gaat over de mondgezondheid van cliënten, terwijl daar wel behoefte aan is.

Juist dit nauwe perspectief is de aanleiding geweest voor het organiseren van een rondetafelgesprek waaraan specialisten uit zorginstellingen deelnamen. Het panel bestond uit verschillende disciplines die zich ieder richten op een specifiek aandachtsgebied in de totaalzorg aan cliënten die in een verpleeghuis verblijven: Aan de hand van een aantal casussen is in kaart gebracht hoe deze specialisten het vraagstuk rond multidisciplinair overleg beantwoorden vanuit hun vakgebied en ervaring, met het doel te komen tot aanbevelingen voor een (betere) multidisciplinaire samenwerking waarin ook oog is voor de invloed van mondgezondheid. 

Onderstaande casus is een kenmerkend voorbeeld van hoe multidisciplinair samenwerken mondproblemen en zodoende een extra belasting op de algehele gezondheid mogelijk had kunnen voorkomen. 

Multidisciplinaire samenwerking de oplossing voor betere (mond)gezondheid?

Het is waardevol om vakoverstijgend naar mogelijke oorzaken en oplossingen voor een bepaald vraagstuk te kijken. Iedere discipline kijkt immers met een eigen invalshoek naar het vraagstuk. Het is voor een kwetsbare en zorgafhankelijke cliënt belangrijk dat er rekening wordt gehouden met mogelijke gevolgen voor andere gezondheidsaspecten bij het uitgeven van advies, maar ook met welke afwegingen gemaakt dienen te worden om tot de beste oplossing te komen. 

Multidisciplinaire samenwerking betrekt zorgverleners uit andere disciplines bij het tijdig signaleren, diagnosticeren van mondproblemen bij zorgafhankelijke mensen. Wanneer verschillende disciplines samenwerken plukt men de vruchten van ieders afzonderlijke meerwaarde. Op die manier ligt goede mondverzorging binnen handbereik.

Multidisciplinaire samenwerking is de sleutel om tot betere (mond)gezondheid te komen!