Mondzorg voor mensen met een (verstandelijke) beperking is niet eenvoudig, aldus Natasja Drewes, Kwaliteitsmanager bij MondzorgPlus en reeds 30 jaar werkzaam binnen de tandheelkunde. Als ouder van een dochter met ernstige meervoudige beperkingen weet zij als geen ander wat een belasting een tandartsbezoek is voor een mantelzorger, maar een nog grotere belasting voor haar dochter. Ook de dagelijkse mondverzorging vormt vaak een uitdaging bij mensen met een verstandelijke beperking, waar Natasja, ondanks haar ervaring toch ook dagelijks mee te maken heeft.

Zorgelijke realiteit

Voor een tandartsbezoek moest ik mijn dochter eerst ophalen uit het woonzorgcentrum om met rolstoelvervoer haar naar de tandarts te begeleiden. Dat is vaak al een logistiek gedoe. Daarbij zijn niet alle tandartsen in staat om met deze moeilijk te behandelen cliënten om te gaan. Daar moet je als mantelzorger ook veel in bijsturen. Maar het meest vervelende is dat mijn dochter volledig overprikkeld bij de tandarts zit. Dit resulteert in meer weerstand, waardoor zij nog moeilijker te behandelen is. Deze werkwijze en de verandering van omgeving met vreemde mensen is voor haar bijzonder belastend. Dit soort situaties kunnen er in sommige gevallen zelfs toe leiden dat er geen toegang is tot mondzorg voor deze groep.

Mondzorg in woonzorgcentra

Binnen de woonzorgcentra, waar mensen met een verstandelijke beperking verblijven, geldt geen richtlijn ten aanzien van mondzorg, zoals die er wel is voor ouderen in een verpleeghuis. Dat is jammer, want juist voor deze vaak jongere cliënten is mondzorg erg belangrijk. Zij moeten nog lang met hun gebit doen. Het ontbreken van goede mondzorg leidt tot een slechte mondgezondheid, wat op lange termijn weer kan bijdragen aan het ontstaan van gezondheidsproblemen zoals bv. longontsteking of diabetes. Bij mensen met het syndroom van Down bijvoorbeeld, komt diabetes relatief vaker voor. Het is extra van belang om juist voor deze mensen de mondzorg goed op orde te houden.

Tandartsbehandeling op locatie

MondzorgPlus is gespecialiseerd in mondzorg aan zorgafhankelijke mensen in woonzorgcentra. Cliënten worden zoveel mogelijk geholpen in een omgeving die vertrouwd is, waar weinig extra prikkels zijn en meer rust is. “Op deze manier proberen we een balans te vinden in het welbevinden van de cliënt en het bieden van de mondzorg die nodig is. Zo stemmen we de mondzorg af op de cliënt. Heeft een cliënt een onrustige dag? Dan passen we de behandeling hierop aan of komen we op een ander moment terug.” Fixeren en narcose bij behandelingen wordt zoveel mogelijk vermeden.

“We zien dat er vaker gekozen wordt voor volledige narcose bij deze doelgroep, maar met de juiste aanpak is narcose minder vaak nodig. Daar stellen we maatwerk stappenplannen voor op en steken we veel tijd en energie in. Als narcose wel noodzakelijk is dan doen we dat eveneens op locatie.”, legt Natasja uit.

Dagelijkse mondverzorging

Behalve een regelmatig bezoek door de tandarts en mondhygiënisten is de dagelijkse mondverzorging natuurlijk onontbeerlijk. Voor verzorgenden of mantelzorgers is dat ook best ingewikkeld. Om die zorg te ondersteunen, helpen we de verzorgenden door scholing en het opstellen van specifieke poetsinstructies per cliënt. Dat maakt de dagelijkse mondverzorging een stuk toegankelijker. Ook ‘coaching on the job’ resulteert in handige aanwijzingen en tips om deze mondverzorging goed en regelmatig uit te voeren. De zorg wordt op tijd geïnformeerd over wanneer we langskomen voor behandelingen. Zo weten zij dat ze op dat moment hun vragen kunnen stellen. En als het echt dringend is dan kunnen ze de vragen bij de helpdesk van MondzorgPlus kwijt. Alle betrokkenen blijven goed geïnformeerd via het ECD. Daarin verwerken we alle rapportages over de mondgezondheid, behandelingen en poetsinstructies.